Chropowatość powierzchni

GŁÓWNE OZNACZENIA CHROPOWATOŚCI

Oznaczenie zgodne z normą PN-EN ISO 1302:1992

Oznaczenie zgodnie z norma PN-EN ISO 1302:2004

W odpowiednich polach należy umieścić następujące parametry:
a – wartość chropowatości w μm poprzedzona symbolem parametru (np. Ra, Rz) Oznaczenie Ra można pominąć jako
paramer domyślny.
b – wartość reprezentująca naddatek materiału na obróbkę w mm
c – symbol kierunkowości struktury powierzchni
d – informacja o metodzie uzyskania chropowatości, rodzaju obróbki, naniesionych warstwach ochronnych (np.
chromować, szlifować, dogładzać)
e – wartość reprezentująca wysokość falistości, poprzedzona odpowiednim symbolem lub długość odcinka
elementarnego, jeżeli nie jest wyszczególniony w normie (ISO 4288)
f – wartość parametru chropowatości innego niż Ra poprzedzona symbolem skali
x – wprowadza się w najnowszej normie w przypadku ograniczonego miejsca (np. wartość parametru chropowatości Ra)

PORÓWNANIE NORM CHROPOWATOŚCI

Oznaczenie „Klasa dokładności” była stosowana do roku 1974, obecnie nie jest używana, można ten sposób oznaczania chropowatości spotkać jeszcze na bardzo starych rysunkach.

Ra	Rz	klasa dokładności
250	1000	–
200	800	–
160	630	–
125	500	–
100	400	–
80	320	1
63	250	–
50	200	–
40	160	2
32	125	–
25	100	–
20	80	3
16	63	–
12,5	50	–
10	40	4
8	32	–
6,3	25	–
5	20	5
4	16	–
3,2	12,5	–
2,5	10	6
2	–	–

Ra	Rz	klasa dokładności
1,6	–	–
1,25	6,3	7
1	5	–
0,80	4	–
0,63	3,2	8
0,50	2,5	–
0,40	2	–
0,32	1,60	9
0,25	1,25	–
0,20	1	–
0,16	0,8	10
0,125	0,63	–
0,100	0,50	–
0,080	0,40	11
0,063	0,32	–
0,050	0,25	–
0,040	0,20	12
0,032	0,16	–
0,025	0,125	–
0,020	0,100	13
0,016	0,080	–
0,012	0,063	–

Parametry chropowatości Ra uzyskiwane w różnych procesach wytwarzania

Rodzaj obróbki	dokładność	Wartość parametru Ra
		100	50	25	12.5	6.3	3,2	1.6	0.8	0.4	0.2	0.1	0.05
Frezowanie cylindryczne	zgrubne			X	X	X
Frezowanie cylindryczne	dokładne						X	X
Frezowanie czołowe	zgrubne			X	X
	dokładne					X	X
	bardzo dokładne							X	X
Rozwiercanie	zgrubne					X	X
	dokładne							X
	bardzo dokładne								X	X
Szlifowanie wałków i płaszczyzn	zgrubne				X	X	X
	dokładne							X	X
	bardzo dokładne									X	X
	wewnętrzne						X	X	X	X
Obróbka ślusarska	piłowanie			X	X	X	X	X
Gwintowanie	narzynką					X	X
Gwintowanie nożem	zgrubne				X	X
Gwintowanie nożem	dokładne						X	X	X
Polerowanie	dokładne								X	X	X
Polerowanie	bardzo dokładne											X	X
Docieranie	dokładne									X	X	X
Docieranie	bardzo dokładne												X
Odlewanie w piasku	zwykłe	X	X	X
Odlewanie w piasku	dokładne		X	X	X
Odlewanie w kokilach	zwykłe		X	X	X
Odlewanie w kokilach	dokładne					X	X
Odlewanie wtryskowe	zwykłe					X	X
Odlewanie wtryskowe	dokładne							X	X
Kucie		X	X	X
Walcowanie					X	X	X	X
Struganie			X	X	X	X	X

	Symbol oznaczający uzyskanie wymaganej chropowatości dowolną metodą. Tą powierzchnię możemy obrabiać lub pozostawić w stanie surowym, zależnie od otrzymanego materiału wyjściowego.
	Symbol oznaczający uzyskanie wymaganej chropowatości przez usunięcie materiału. Tą powierzchnię obrabiamy zgodnie z pozostałymi oznaczeniami.
	Symbol oznaczający uzyskanie wymaganej chropowatości bez usunięcia materiału. Tej powierzchni nie obrabiamy.
	Symbol oznaczający uzyskanie wymaganej chropowatości na całej powierzchni dookoła.
	Oznaczenia dodatkowe: a) wartość chropowatości (np.: N10, Ra 3,2, Rz 100) b) informacja nt. sugerowanej metody obróbki (np.: water jet, laser, milling)